โอเอะ เค็นสะบุโร เป็นนักเขียนชาวญี่ปุ่นที่ได้รับรางวัลโนเบลเป็นคนที่สองต่อจากคะวะบะตะ ยะซุนะริ（川端康成, ค.ศ. 1899 – 1972）โอเอะเติบโตขึ้นมาท่ามกลางธรรมชาติและป่าเขาในชุมชนโอเสะ บนเกาะฌิโกะกุ ตระกูลโอเอะอาศัยอยู่ในชุมชนแห่งนี้มาหลายร้อยปี และผู้หญิงในตระกูลโอเอะ เช่น ย่าของเขานั้นก็ได้ชื่อว่าเป็นนักเล่าเรื่อง และเป็นผู้สืบทอดเรื่องราวเกี่ยวกับประวัติศาสตร์ท้องถิ่นและตำนานโบราณสู่ลูกหลาน
โอเอะ โคตะโร พ่อของโอเอะ เค็นสะบุโรมีอาชีพเป็นพ่อค้าเร่ เขามักจะต้องเดินทางไปขายผลิตผลทางการเกษตรในเมืองข้างเคียงเพื่อมาจุนเจือครอบครัว โอเอะ เค็นสะบุโรต้องสูญเสียทั้งพ่อและย่าในช่วงสงครามโลกครั้งที่สองขณะที่เขามีอายุเพียงเก้าขวบ อีกทั้งพี่ชายของโอเอะก็ยังถูกเกณฑ์ทหารเพื่อร่วมรบในสงคราม ครอบครัวโอเอะจึงต้องเผชิญกับสภาวะทางการเงินที่ฝืดเคืองเพราะขาดผู้นำและผู้หารายได้หลักของครอบครัว ด้วยเหตุนี้โอเอะ โคะอิฌิ ผู้เป็นแม่จึงทำหน้าที่เสมือนหัวหน้าครอบครัวและผู้เลี้ยงดูครอบครัวแต่เพียงผู้เดียว
วัยเด็กของโอเอะนั้นเขามักจะแยกตัวโดดเดี่ยวและหมกมุ่นอยู่กับการอ่านหนังสือที่ตนชื่นชอบ โอเอะเคยกล่าวว่าหนังสือที่เขาประทับใจมากที่สุดในวัยเด็กคือเรื่อง การผจญภัยของฮัคเคิลเบอรรี่ ฟินน์（The Advanture of Huckle berry Finn）และ การเดินทางแสนมหัศจรรย์ของนิลส์（The Wonderful Adventure of Nils Holgersson）ฉบับแปลเป็นเล่มขนาดพกพาโดยสำนักพิมพ์อิวะนะมิ โอเอะเคยกล่าวไว้ว่าการอ่านหนังสือในวัยเด็กนี้เองที่ช่วยสร้างจินตนาการในการสร้างสรรค์งานเขียนของเขา
โอเอะจบการศึกษาชั้นมัธยมต้นจากโรงเรียนมัธยมโอเซะในชุมชนบ้านเกิด และเข้าศึกษาชั้นมัธยมปลายในโรงเรียนมัธยมอุชิโกะ ต่อมาได้ย้ายไปศึกษาต่อที่โรงเรียนมัธยมมะท์ซุยะมะจนจบการศึกษาในปี ค.ศ. 1953 และตัดสินใจเข้าศึกษาต่อที่มหาวิทยาลัยโตเกียวในปี ค.ศ. 1954 ผลงานเขียนชิ้นแรกของโอเอะที่ได้รับการตีพิมพ์เผยแพร่ในหนังสือพิมพ์ของมหาวิทยาลัยโตเกียว ได้แก่ เรื่องสั้นชื่อ “คิเมียว นะ ฌิโงะโตะ” หรือ “งานประหลาด”（奇妙な仕事）และในปีถัดมาผลงานเรื่องสั้น “ฌิอิกุ” หรือ “เลี้ยงดู”（飼育）ได้รับรางวัลอะกุตะงะวะซึ่งเป็นรางวัลสำหรับนักเขียนหน้าใหม่ โอเอะสำเร็จการศึกษาจากมหาวิทยาลัยโตเกียวแผนกวรรณคดี โดยเขียนวิทยานิพนธ์ระดับปริญญาตรีเรื่อง ซะรุโตะรุ โนะ โฌเซะท์ซุ นิ โอะเกะรุ อิเมจิ นิ ท์ซุอิเตะ（サルトルの小説におけるイメージについて）หรือภาพพจน์ในนวนิยายของซาร์ต ในปี ค.ศ. 1959
ผลงานของโอเอะที่ได้รับความนิยมและได้รับรางวัลทางวรรณกรรมมีหลายเรื่อง เช่น นวนิยายเรื่อง โคะจินเตะกิ นะ ทะอิเก็น（個人的な体験）หรือ ประสบการณ์ส่วนตัว ได้รับรางวัลวรรณกรรมฌินโชฌะ นวนิยายเรื่อง มันเอ็นกันเน็น โนะ ฟุตโตะโบรุ（万延元年のフットボール）หรือ ฟุตบอลแห่งปีมันเอ็นกันเน็น ได้รับรางวัลทะนิสะกิ จุนอิชิโร นวนิยายเรื่อง จินเซะอิ โนะ ฌินเซะกิ （人生の親戚）หรือ ญาติพี่น้องแห่งชีวิต ได้รับรางวัลวรรณกรรมอิโตเซะอิ เป็นต้น รางวัลทางวรรณกรรมที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่โอเอะเคยได้รับคือ รางวัลโนเบลสาขาวรรณกรรมในปี ค.ศ. 1994
ผลงานของโอเอะเป็นที่รู้จักกันทั่วโลกจากการแปลเป็นภาษาต่าง ๆ มากกว่าสิบเจ็ดภาษา เช่น ภาษาอังกฤษ ฝรั่งเศส รัสเซีย โปรตุเกส จีน เกาหลี และ ไทย เรื่องสั้นขนาดยาวที่ได้รับรางวัลอะกุตะงะวะเรื่อง “ฌิอิกุ” เป็นผลงานที่ได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษเป็นเรื่องแรก และผลงานที่สร้างชื่อเสียงให้โอเอะเป็นที่รู้จักในโลกตะวันตกมากที่สุด คือ นวนิยายเรื่อง โคะจิน เตะกินะ ทะอิเก็น
เดือนเต็ม กฤษดาธานนท์
