มะกุระโนะโซฌิเป็นวรรณกรรมประเภทความเรียง ผู้เขียน คือ เซะอิโฌนะงน（清少納言）ธิดาของ คิโยะฮะระ โนะ โมะโตะซุเกะ（清原元輔）และเป็นข้าราชบริพารของพระนางเทะอิฌิ（定子中宮）มเหสีของจักรพรรดิอิชิโจ（一条天皇）เนื้อหามีประมาณสามร้อยบท แต่ละบทมีเนื้อหาสั้น ๆ โดยแบ่งประเภทตามเนื้อหาได้เป็นสามหมวดใหญ่ ๆ คือ การบรรยายทิวทัศน์ธรรมชาติและสิ่งต่าง ๆ การแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับการดำเนินชีวิตและจิตใจ และการบันทึกชีวิตความเป็นอยู่ในพระราชวังในช่วงที่ผู้เขียนรับใช้พระนางเทะอิฌิ ผู้เขียนจะตั้งหัวเรื่องไว้แล้วบรรยายเกี่ยวกับหัวเรื่องนั้นไปเรื่อย ๆ คำว่า มะกุระ（枕）หมายถึงรูปแบบการเขียนที่หยิบยกหัวเรื่องขึ้นมาแล้วบรรยายเกี่ยวกับหัวเรื่องนั้น ส่วน โซฌิ（草子）หมายถึง หนังสือเย็บเล่ม
มะกุระโนะโซฌิสะท้อนให้เห็นถึงไหวพริบและจิตใจที่ละเอียดอ่อนของผู้เขียน และยังสะท้อนถึงความงามแบบ โอะกะฌิ（をかし）คือ การให้อารมณ์ความรู้สึกที่แจ่มใส ซึ่งต่างไปจากความงามแบบ โมะโนะ โนะ อะวะเระ （もののあはれ）ซึ่งให้อารมณ์ความรู้สึกสะเทือนใจ นอกจากนั้นยังสะท้อนให้เห็นถึงความคิดอ่านของผู้คนในสมัยนั้น ผลงานชิ้นนี้นับเป็นแม่แบบของงานเขียนประเภทความเรียงและมีอิทธิพลต่อค่านิยมในเรื่องความงามของคนญี่ปุ่นเป็นอย่างมาก
อรรถยา สุวรรณระดา
