โคะกิงวะกะฌูเป็นหนังสือรวมบทกลอนญี่ปุ่นที่จักรพรรดิทรงโปรดฯ ให้รวบรวมขึ้นเป็นชิ้นแรกเมื่อปี ค.ศ.905 จักรพรรดิดะอิโงะ（醍醐天皇）ทรงโปรดเกล้าฯให้กวีสี่คนได้แก่ คิ โนะ ท์ซุระยุกิ（紀貫之）คิ โนะ โทะโมะโนะริ（紀友則）โอฌิโกชิ โนะ มิท์ซุเนะ（凡河内躬恒）และ มิบุ โนะ ทะดะมิเนะ（壬生忠岑）รวบรวมขึ้น มีทั้งหมด 20 เล่ม ประกอบด้วยบทกลอนทั้งสิ้น 1,111 บท ส่วนใหญ่เป็นประเภทกลอนสั้นหรือทังกะ（短歌）มีคำนำที่เขียนด้วยตัวอักษรจีนหรือมะนะโจะ（真名序）โดยคิ โนะ โยะฌิโมะชิ（紀淑望）และคำนำที่เขียนด้วยตัวอักษรญี่ปุ่นหรือคะนะโจะ（仮名序）โดยคิ โนะ ท์ซุระยุกิ ซึ่งคะนะโจะนี้ถือเป็นบทวิจารณ์วรรณคดีชิ้นแรกของญี่ปุ่น
บทกลอนในโคะกิงวะกะฌูแบ่งตามเนื้อหาได้ 13 หัวข้อดังนี้คือ หัวข้อเกี่ยวกับฤดูใบไม้ผลิ 2 เล่ม ฤดูร้อน 1 เล่ม ฤดูใบไม้ร่วง 2 เล่ม ฤดูหนาว 1 เล่ม ความยินดี 1 เล่ม การพลัดพราก 1 เล่ม การเดินทาง 1 เล่ม ชื่อสิ่งต่างๆ 1 เล่ม ความรัก 5 เล่ม ความทุกข์ 1 เล่ม บทกลอนที่ใช้ในงานพิธีต่างๆ 1 เล่ม เบ็ดเตล็ด 2 เล่ม และบทกลอนอื่นนอกเหนือจากทังกะอีก 1 เล่ม
บทกลอนในโคะกิงวะกะฌูแบ่งตามยุคสมัยของกลอนได้เป็น 3 ยุค คือ
(1) ยุคกวีนิรนาม อยู่ในช่วง ค.ศ.809-849 บทกลอนในยุคนี้ไม่ค่อยปรากฎชื่อผู้แต่ง มีประมาณ 450 บท เนื้อหาของกลอนให้ความรู้สึกที่ตรงไปตรงมาเหมือนบทกลอนในมันโยฌู
(2) ยุคกวีทั้งหก อยู่ในช่วง ค.ศ.850-890 ในยุคนี้เริ่มมีการใช้เทคนิคการประพันธ์ เช่น เอ็งโงะ（縁語 คำสัมพันธ์）และคะเกะโกะโตะบะ（掛詞 คำซ้อนทับพ้องเสียง）เนื้อหาของกลอนให้ความรู้สึกที่อ่อนโยน คิ โนะ ท์ซุระยุกิผู้รวบรวมโคะกิงวะกะฌูได้วิพากษ์วิจารณ์กวีทั้งหกในยุคนี้เอาไว้ด้วย กวีทั้งหกนี้ได้แก่ อะริวะระ โนะ นะริฮิระ（在原業平 ค.ศ.825-880） โซโจ เฮ็นโจ（僧正遍照（遍昭） ค.ศ.816-890）คิเซ็น โฮฌิ（僧喜撰 ไม่ทราบปีเกิดและตายที่แน่ชัด）โอโตะโมะ โนะ คุโระนุฌิ（大友黒主 ไม่ทราบปีเกิดและตายที่แน่ชัด）บุนยะ โนะ ยะซุฮิเดะ（文屋康秀 ไม่ทราบปีเกิดและตายที่แน่ชัด）และ โอโนะ โนะ โคะมะชิ（小野小町 ไม่ทราบปีเกิดและตายที่แน่ชัด）
(3) ยุคแห่งกวี อยู่ในช่วงประมาณปลายศตวรรษที่ 9 บทกลอนในยุคนี้มีการใช้เทคนิคต่าง ๆ มากขึ้นเช่น มิตะเตะ（見立て การมองเหมือน）และกิจินโฮ（擬人法 บุคลาธิษฐาน）เป็นต้น กวีที่สำคัญคือ คิโนะท์ซุระยุกิ บทกลอนมีความละเอียดอ่อน แสดงถึงไหวพริบของผู้แต่ง และแสดงออกถึงอารมณ์สะเทือนใจที่เรียกว่า โมะโนะ โนะ อะวะเระ（もののあはれ）บทกลอนยุคนี้มีจำนวนประมาณหนึ่งในห้าของบทกลอนทั้งหมดในโคะกิงวะกะฌู
บทกลอนในโคะกิงวะกะฌูมีลักษณะละเมียดละไมดุจสตรีเพศซึ่งเรียกลักษณะแบบนี้ว่า ทะโอะยะเมะบุริ（手弱女振り）ต่างจากบทกลอนในมันโยฌูที่มีลักษณะตรงไปตรงมา ดุจบุรุษเพศซึ่งเรียกลักษณะแบบนี้ว่า มะซุระโอะบุริ（益荒男振り）
อรรถยา สุวรรณระดา
