คำสุภาพที่ใช้กันมากในหมู่วัยรุ่นที่ทำงานพิเศษเป็นพนักงานหรือบริกรของร้านต่าง ๆ เช่น ร้าน อาหารสำหรับครอบครัว(ファミリーレストラン)ร้านอาหารเร่งด่วน(ファストフード)หรือ ร้านขายของสะดวกซื้อ(コンビニ)ทำให้บางครั้งเรียกคำสุภาพเหล่านี้ว่า ファミコン言葉
ตัวอย่างคำสุภาพเหล่านี้ เช่น การเติมคำว่า の方 หรือคำว่า から ลงไปหลังคำนามทั้ง ๆ ที่ อาจจะไม่จำเป็น เช่น お飲み物の方はいかがですか?, 1,000円からお預かりします。หรือการใช้รูปอดีตกาล ในประโยคที่ปกติไม่จำเป็นต้องทำเป็นอดีตกาล เช่น ご注文は以上でよろしかったですか? หรือ การใช้สำนวน ~になります แทนคำว่า ~でございます เช่น こちら、コーヒーになります。เป็นต้น การที่วัยรุ่นญี่ปุ่นไม่ถนัดการใช้คำสุภาพส่งผลให้เมื่อต้องออกไปทำงานพิเศษ หรือเมื่อต้อง ออกไปสู่สังคม ทำให้เกิดความยากลำบากในการเลือกใช้คำสุภาพ ส่งผลให้ร้านอาหาร หรือร้านขายของสะดวกซื้อหลายแห่ง จัดทำคู่มือการใช้คำสุภาพสำหรับวัยรุ่นที่มีคำเหล่านี้ประกอบอยู่ ซึ่งมีลักษณะไม่ซับซ้อน และทำให้ปรากฏการณ์ของ バイト敬語 ขยายวงกว้างไปอย่างรวดเร็ว
นอกจากนี้ ยังมีบางทฤษฎีอธิบายว่า バイト敬語 เป็นคำสุภาพที่ไม่เปิดทางเลือกให้กับผู้ใช้บริการมาก เช่น การใช้อดีตกาล เนื่องจากต้องการให้ความหมายว่า กำหนดไว้เรียบร้อยแล้ว ลูกค้าไม่ควรเปลี่ยนใจ ทั้งนี้เพราะแหล่งบริการเหล่านี้ส่วนมากเป็นร้านอาหารหรือร้านสะดวกซื้อที่เน้นการขาย เชิงปริมาณและความรวดเร็ว จึงไม่ต้องการใช้เวลากับผู้ใช้บริการมากนัก
กนกวรรณ เลาหบูรณะกิจ คะตะกิริ
รายการอ้างอิง :
北原保雄(編)(2004)『問題な日本語―どこがおかしい?何がおかしい?』大修館書店