ศิลปะการขับร้องหรืออุตะอิโมะโนะ（謡物）เป็นชื่อเรียกโดยรวมของศิลปะการแสดงประเภทหนึ่ง เป็นการขับร้องโดยเน้นความสุนทรีย์เชิงดนตรี เน้นความไพเราะของบทขับร้อง ศิลปะการขับร้องแตกต่างจากศิลปะการเล่าเรื่องหรือคะตะริโมะโนะ（語物）ซึ่งเน้นการสื่อความหมายของเนื้อหาเรื่องเล่า อย่างไรก็ตาม เมื่อพิจารณาจากเนื้อหาของบทขับร้องแล้วพบว่า บางบทมีส่วนที่เป็นลักษณะของศิลปะการเล่าเรื่องรวมอยู่ด้วย บทขับร้องมักเป็นการพรรณนา บางบทอยู่ในรูปร้อยกรอง การขับร้องส่วนมากมักยืดเสียงสระให้ยาวขึ้นพร้อมเปลี่ยนเป็นเสียงสูงเพื่อให้เกิดความไพเราะทางดนตรี ตัวอย่างของศิลปะการขับร้อง ได้แก่ การขับร้องเพลงพื้นบ้าน（民謡）การขับร้องกวีนิพนธ์จีนโบราณที่เรียกว่าฌิงิน（詩吟）เป็นต้น
หลักฐานจากซากโคะโตะ（琴）หรือ จะเข้ญี่ปุ่น เครื่องดนตรีโบราณที่ขุดค้นพบได้ ทำให้สันนิษฐานได้ว่ามีการบรรเลงดนตรีและขับร้องมาตั้งแต่สมัยดึกดำบรรพ์แล้ว และจากหลักฐานบทเพลงที่ปรากฏในบันทึกโคะจิกิ（古事記）บันทึกนิฮนโฌะกิ（日本書紀）และบันทึกอื่น ๆ ทำให้เชื่อได้ว่ามีการขับร้องทั้งในงานพระราชพิธีและโอกาสต่าง ๆ ในหมู่ชาวบ้านทั่วไป เครื่องดนตรีที่ใช้บรรเลงในสมัยนั้นเป็นประเภทเครื่องสาย คือ วะงน（和琴）ต่อมาสมัยเฮอันมีบทขับร้องของการแสดงอะสุมะอะโซะบิ（東遊）ซึ่งอยู่ในรูปแบบของศิลปะการขับร้อง ศิลปะการขับร้องได้เพิ่มจำนวนขึ้นในสมัยเอะโดะ เช่น จิอุตะ（地歌）ซึ่งศิลปินตาบอดเป็นผู้พัฒนาขึ้น เครื่องดนตรีที่ใช้คือซามิเซ็น（三味線）และโคะโตะ ศิลปินผู้ขับร้องจิอุตะ คือ อดีตศิลปินผู้เล่าเรื่องเฮะอิเกะโมะโนะงะตะริ（平家物語）ศิลปะการขับร้องยังคงมีการแสดงอยู่จนถึงปัจจุบัน เช่น นะงะอุตะ（長唄）ฮะอุตะ（端唄）อุตะสะวะ（うた沢）เป็นต้น
วินัย จามรสุริยา
เอกสารอ้างอิง
小島美子他(2009)『祭・芸能・行事大辞典』上 朝倉書店
