เควันคือเกมการต่อสู้ที่นำนักกีฬาผู้ถนัดศิลปะการต่อสู้ประเภทต่าง ๆ เช่น มวยสากล มวยไทย คาราเต้ คิกบ็อกซิ่ง กังฟู มาแข่งกันในสนามรูปสี่เหลี่ยมที่แต่ละด้านยาวกว่า 6 เมตร มีกติกาหลักคือ ต่อย เตะและขึ้นเข่าได้ แต่ห้ามใช้ศอก เอาศีรษะโขก เหวี่ยงหรือทุ่มคู่ต่อสู้ ท่านอน นอกจากนี้ยังมีการจำกัดขอบเขตในการใช้หลังมือตบคู่ต่อสู้ด้วย ชื่อ “K-1” เกิดจากการนำอักษร K จากคำว่า KING มาผสมกับเลข 1 ซึ่งมีความหมายว่า “เป็นที่ 1” เกิดขึ้นในปี 1993 โดยอิฌิอิ คะสุโยะฌิ（石井和義）เจ้าสำนักคาราเต้ที่ชื่อเซะอิโดกะอิกัน（正道会館）เป็นผู้คิดค้น แบ่งออกเป็น 4 รุ่นคือ ซูเปอร์เฮฟวีเวทที่นักกีฬามีน้ำหนักตัว 100 กิโลกรัมขึ้นไป รุ่นเฮฟวีเวท รุ่นมิดเดิลเวทและรุ่นไลท์เวท มีรายการการแข่งขันที่สำคัญ ๆ เช่น K-1 WORLD GP ซึ่งเน้นรุ่นซูเปอร์เฮฟวีเวทและรุ่นเฮฟวีเวท K-1 WORLD MAX ซึ่งเน้นรุ่นมิดเดิลเวทและรุ่นไลท์เวท K-1 โคฌิเอ็นและ K-1 YOUTH ที่เน้นนักกีฬารุ่นอายุต่ำกว่า 18 และ 20 ปีตามลำดับ นอกจากนี้ยังมี Dynamite!!, K-1 JAPAN, K-1 ROMANEX HERO'S ฯลฯ ในระยะหลัง เควันมีข่าวเรื่องปัญหาการเงินบ่อยครั้ง จนในที่สุดในปี 2012 บริษัท FEG ผู้บริหารจัดการเควัน ได้ประกาศล้มละลาย และบริษัท K-1 Global Holding Limited ได้เข้ามาบริหารงานแทน นอกจากนี้บริษัท Glory Sports International ยังได้รวบรวมนักกีฬาคิกบ็อกซิ่งชื่อดังที่เคยประสบปัญหาไม่ได้รับค่าตัวจากการลงแข่งเควันไปเปิดรายการการแข่งขันที่ชื่อว่า Glory ขณะเดียวกันอิฌิอิ คะสุโยะฌิผู้คิดค้นเควันก็ได้ตั้ง “สหพันธ์ K-1 สากล”（FIKA）เพื่อจัดการแข่งขันของมือสมัครเล่นด้วย นักมวยไทยที่เคยเป็นแชมเปี้ยนในการแข่งเควันได้แก่ บัวขาว ป.ประมุข ซึ่งชนะเลิศในรายการ K-1 WORLD MAX สองครั้งคือในปี 2004 และ 2006
ชมนาด ศีติสาร
