จังเก็น（じゃんけん）คือการเล่นคล้ายเป่ายิงฉุบของไทย กระทำโดยคนสองคนซึ่งต่างก็เอามือซ่อนไว้ข้างหลัง เมื่อร้องว่า “จังเก็มปน”（ジャンケンポン）ทั้งคู่จะต้องยื่นมือที่ซ่อนไว้ออกมาพร้อมกัน โดยทำมือเป็นรูปใดรูปหนึ่งที่กำหนด รูปมือมี 3 แบบ ได้แก่（1）กำมือหรือที่เรียกว่า กู（グー）（2）กำมือแต่ยื่นนิ้วชี้กับนิ้วกลางออกมาเป็นรูปกรรไกร หรือที่เรียกว่า โชะกิ（チョキ）และ（3）แบมือ หรือที่เรียกว่า “พา”（パー）วิธีตัดสินคือ “กู” ชนะ “โชะกิ” แต่แพ้ “พา” “โชะกิ” ชนะ “พา” แต่แพ้ “กู” และ “พา” ชนะ “กู” แต่แพ้ “โชะกิ” ถ้ายื่นมือออกมาเป็นรูปเดียวกันจะร้องว่า “อะอิโกะเดะโฌะ”（あいこでしょ）แล้วต้องยื่นมือออกมาใหม่อีกครั้ง กล่าวกันว่าการเล่นนี้มีที่มาจากการเล่นที่ใช้มือของเด็กชาวจีน การละเล่นชนิดนี้แพร่หลายในญี่ปุ่นตั้งแต่สมัยเอโดะ ใช้เล่นเมื่อต้องการคัดเลือกบุคคลและเล่นได้มากกว่าสองคน
ภัทร์อร พิพัฒนกุล
รายการอ้างอิง
笹間良彦（2005）『日本こどものあそび大図鑑』遊子館
